KUALA LUMPUR: Laporan Jawatankuasa Kira-kira Wang Negara (PAC) berhubung pengurusan wabak COVID-19 mendedahkan kos sebenar 8.5 juta dos vaksin yang tamat tempoh berjumlah RM505 juta.
Menurut laporan yang diterbitkan melalui laman web rasmi Parlimen, walaupun tarikh tamat tempoh telah dilanjutkan sehingga 18 bulan dari tarikh pengeluaran vaksin COVID-19 sehingga 1 Jun 2023, sejumlah 8.5 juta dos vaksin bernilai RM505 juta masih tamat tempoh.
Laporan itu menyatakan bahawa Kementerian Kesihatan (KKM) memperoleh vaksin berdasarkan unjuran permintaan, mengakibatkan lebihan vaksin disebabkan penurunan permintaan vaksin, kelewatan menerima bekalan vaksin, dan sumbangan dari negara asing.
“Secara keseluruhan, Malaysia menerima 82.85 juta dos vaksin Covid-19 sehingga April 2022, berdasarkan ramalan 83.3 juta dos yang diperlukan penduduk.
“Ini termasuk 51.8 juta dos yang diperlukan merentas 80% penduduk untuk mencapai imuniti kumpulan, digabungkan dengan 31.5 juta dos suntikan penggalak untuk orang dewasa (dua dos) dan remaja (satu dos).
“Bagi mengurangkan pembaziran daripada vaksin yang telah tamat tempoh, Malaysia menyediakan 1.89 juta dos kepada negara lain seperti Bangladesh, Myanmar, Laos dan Bosnia-Herzegovina, dan juga mengambil langkah untuk mempromosikan suntikan penggalak dan meningkatkan akses awam untuk mereka,” katanya.
Menurut laporan itu, berikutan kekurangan peralatan perubatan global pada masa itu, negara terpaksa melakukan pemerolehan kecemasan vaksin, ventilator, pakaian perlindungan diri (PPE), dan bekalan penting lain untuk memerangi wabak COVID-19.
“Pada masa itu, dunia menghadapi krisis kekurangan peralatan perubatan, menyebabkan perebutan untuk mendapatkan bekalan. Kegagalan membuat keputusan segera akan menafikan bekalan penting negara dan berpotensi menyebabkan kehilangan nyawa,” katanya.
Laporan itu juga mendedahkan bahawa, memandangkan keadaan luar biasa semasa perintah kawalan pergerakan (PKP) dan keadaan mendesak, perbincangan, penilaian dan keputusan perolehan untuk ventilator telah dijalankan menggunakan aplikasi WhatsApp, melangkaui prosedur standard.
“Walaupun kurang pengalaman dan kepakaran dalam perolehan peralatan perubatan seperti ventilator, Pharmaniaga Logistics Sdn Bhd (PLSB) diarah membuat bayaran pendahuluan ventilator berikutan hubungan sedia ada mereka dengan KKM.
“Bagaimanapun, ketiadaan perjanjian bertulis antara KKM dan PLSB menyebabkan tiada pihak yang bertanggungjawab atas kerosakan 104 unit ventilator. Sehingga kini, ketidaktentuan yang menyelubungi peranan PLSB telah menghalang tindakan undang-undang,” kata laporan itu.
Laporan itu juga mengenal pasti percanggahan antara KKM dan PLSB berhubung status waranti kesemua 136 unit ventilator. Walaupun dokumen sebut harga PLSB menunjukkan jaminan, ia tidak meliputi kesemua 136 unit dan kekurangan dokumentasi yang betul.
Mengenai PPE, laporan itu menyatakan bahawa kebanyakan PPE boleh digunakan sebelum tamat tempoh, dengan hanya 850,000 penutup but berisiko luput pada akhir 2024, bernilai RM927,000 jika tidak digunakan.
“Bagaimanapun, sekiranya jumlah stok ini dapat dikurangkan maka nilai kerugian kepada KKM juga akan berkurangan,” tambah laporan itu.
Oleh itu, PAC mengesyorkan KKM memastikan lebihan PPE digunakan sebelum tamat tempoh dan mengambil tindakan segera untuk mengesahkan status waranti kesemua 136 unit ventilator.
Selain itu, PAC mencadangkan agar kerajaan memainkan peranan dalam mempromosikan pengeluaran peralatan perubatan dan farmaseutikal tempatan untuk mengurangkan pergantungan kepada negara asing dan mengukuhkan sistem penjagaan kesihatan awam.
“Berdasarkan pengajaran yang diperoleh, pegawai kawalan mesti memastikan kepentingan awam terpelihara semasa perolehan kecemasan. Walaupun dalam kecemasan, dokumentasi mesti dikendalikan dengan usaha wajar,” tambah PAC. – DAGANGNEWS